กัญชาแมว ทำให้แมว “ลอย” จริงไหม? เรื่อง (ไม่) ธรรมดา ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ยังไม่อาจพิสูจน์

สำหรับคนที่คลุกคลีอยู่กับแมวมาเป็นเวลานาน เชื่อว่าหลายๆ คนคงจะต้องเคยมีโอกาสสักครั้งที่จะได้เห็น เจ้าสัตว์สายพันธุ์นี้มีปฏิสัมพันธ์กับ “แคตนิป” หรือ “กัญชาแมว” กันมาบ้าง โดยเหล่าแมวที่ได้กลิ่นหรือรับประทานพืชสายพันธุ์นี้เข้าไปจะมีอาการเคลิบเคลิ้ม มีความสุข นอนเกลือกกลิ้ง คล้ายคนเสพกัญชา

ว่าแต่ เพื่อนๆ เคยนึกตั้งคำถามกันไหมว่า เจ้าพืชแบบแคตนิปนั้น มันทำให้แมว “ล่องลอย” ได้จริงๆ หรือไม่ และในกรณีที่มันทำให้แมวล่องลอยได้จริงๆ อาการเช่นนั้นเกิดขึ้นจากอะไรกันแน่

เชื่อว่าเมื่อเห็นคำถามแบบนี้ หลายๆ คนก็อาจจะตอบกลับมาอย่างมั่นใจว่า “แน่นอนสิ แคตนิปมีผลทำให้แมวล่องลอยได้จริงๆ ” แต่เชื่อกันหรือไม่ว่า ในทางวิทยาศาสตร์แล้ว เรายังไม่สามารถฟันธงได้เลยว่าต้นแคตนิปนั้น ทำให้แมวมีอาการล่องลอย แบบที่ยาเสพติดทำกับมนุษย์จริงๆ ไหม

แม้ว่าเราจะทราบกันว่าการที่แมวเคลิบเคลิ้มไปกับแคตนิป มีความเกี่ยวข้องกับสารที่ชื่อ Nepetalactone ซึ่งทำหน้าที่เป็นสารสื่อประสาทชนิดกระตุ้น แต่ที่ผ่านมาเรากลับไม่สามารถทราบได้เลยว่าสารตัวนี้ ไปกระตุ้นอะไรของแมวเข้าถึงได้ทำให้มันมีอาการเช่นนี้

ในกรณีที่มนุษย์เรามีการใช้สารอย่าง กัญชา สุรา เฮโรอีน หรือโคเคน สารดังกล่าวจะมีการไปกระตุ้นสมองของเราให้หลั่งสารโดปามีนที่มีผลต่ออารมณ์ของเราออกมา

แต่ในกรณีของแมว สิ่งที่เราทราบในปัจจุบัน มีเพียงแค่ความเป็นไปได้ที่ว่า การที่แมวล่องลอยไปกับแคตนิปอาจมีความเกี่ยวข้องกับโปรตีนที่เรียกว่า “โอปิออยด์ รีเซพเตอร์” ในสมองของแมวก็เท่านั้น

เพราะเมื่อนักวิทยาศาสตร์มองใช้สาร “นาล็อกโซน” ที่มีผลหยุดการทำงานของโอปิออยด์ รีเซพเตอร์ในแมว พวกเขาก็พบว่าแมวตัวดังกล่าวจะแทบไม่ได้รับผลกระทบจากแคตนิปเลย

ภาพจำลองโครงสร้างโปรตีนโอปิออยด์ รีเซพเตอร์แบบต่างๆ

ทั้งนี้เองคงต้องอธิบายไว้ด้วยว่าแม้ในแมวแทบทุกตัวจะมีโอปิออยด์ รีเซพเตอร์อยู่ แต่แคตนิปเอง ก็ใช่ว่าจะใช้ได้ผลกับแมวทุกตัว แม้ว่าสัตว์ตระกูลแมวส่วนมาก (รวมไปถึงสิงโตหรือเสือหลายชนิด) จะเคลิบเคลิ้มไปกับแคตนิปก็ตาม

เท่านั้นยังไม่พอ จริงๆ แล้วสาร Nepetalactone ที่เรามองว่าเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้แมวล่องลอยเอง แท้จริงแล้วก็ไม่ได้มีอยู่แต่ในแคตนิปเสียด้วย ถึงอย่างนั้นก็ตามพืชอื่นๆ ที่มีสาร Nepetalactone กลับไม่ได้รับความสนใจจากแมวเช่นเดียวกับแคตนิปเลย (แม้ว่ามันอาจจะเป็นเพราะพืชอื่นๆ มีสาร Nepetalactone อยู่ไม่มากนัก)

ดังนั้นแล้ว เรื่องราวของแคตนิปกับแมวที่เรามองว่าเป็นอะไรที่สุดแสนจะธรรมดานี้ แท้จริงแล้วอาจจะเป็นอะไรที่ลึกลับซับซ้อนมากกว่าที่เราคิดไว้มากเลยก็เป็นได้

ที่มา livescience, mashable