สำหรับนักเดินทางไม่ว่าจะเป็นผู้เชี่ยวชาญหรือมือสมัครเล่น “เข็มทิศ” ก็ล้วนแต่เป็นอุปกรณ์ที่มีความสำคัญขาดไม่ได้ เพราะมันคืออุปกรณ์ที่ค่อยช่วยนำทางคนให้เดินทางในที่ที่ไม่คุณเคยได้โดยที่ไม่หลงทิศหลงทางเสียก่อนมาเป็นเวลายาวนานว่าพันปี
แต่เคยสงสัยกันไหมว่าเจ้าเข็มทิศที่จะชี้ไปทางทิศเหนืออยู่เสมอนั้น จะมีการทำงานอย่างไรเมื่อมันอยู่ในจุดเหนือสุดของโลกอย่างขั้วโลกเหนือ หรือจุดใต้สุดของโลกอย่างขั้วโลกใต้
คงต้องอธิบายกันสักนิดว่าโลกของเรานั้นมี “ขั้วโลก” อยู่สองชนิดคือขั้วโลกในทางภูมิศาสตร์ที่ตั้งอยู่ตรงข้ามกันตามแกนที่โลกหมุนจริงๆ กับขั้วโลกในทางแม่เหล็กซึ่งไม่มีจุดที่ตั้งแน่นอนและมักจะมีตำแหน่งต่างไปจากขั้วโลกทางภูมิศาสตร์หลายกิโลเมตร
ขั้วโลกในทางแม่เหล็กเกิดขึ้นจากการหมุนของดวงดาวและของเหลวที่อุดมด้วยเหล็กในแกนกลางของโลก ซึ่งตามปกติแล้ว เข็มทิศของเราจะใช้สนามแม่เหล็กเหล่านี้ในการบอกทิศ
ตามปกติจากบริเวณพื้นโลกที่มีสนามแม่เหล็กวิ่งผ่านทำให้เราบอกทิศเหนือทิศใต้ได้ กลับกันในบริเวณขั้วโลกสนามแม่เหล็กจะวิ่งผ่านผิวโลกแบบตั้งฉาก
ซึ่งทำให้เข็มทิศแบบแบนส่วนมากไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ เนื่องจากสิ่งที่มันพยายามทำคือการชี้ลงไปยังต้นกำเนิดของสนามแม่เหล็กที่อยู่ใต้ดิน
ด้วยเหตุนี้เองเมื่อเราเดินทางไปขั้วโลกใต้หรือขั้วโลกเหนือพร้อมๆ กับเข็มทิศแบนหมุนได้ 360 องศา เราจะพบกับเหตุการณ์ประหลาดที่เข็มทิศจะชี้ตรงลงไปที่เท้าเลย และไม่สามารถบอกทิศทางได้ตามปกติ โดยอ้างอิงจากคำบอกเล่าของคุณ Tom Jordan นักธรณีฟิสิกส์ขององค์กรการสำรวจแอนตาร์กติกของอังกฤษ
เนื่องจากเข็มทิศมีพฤติกรรมแปลกๆ ใกล้กับขั้วโลกเช่นนี้ นักสำรวจขั้วโลกในอดีตจึงต้องคำนวณตำแหน่งของทิศเหนือจากดวงอาทิตย์หรือตำแหน่งของดวงดาวแทน
และในปัจจุบันผู้คนที่เดินทางมายังแอนตาร์กติกาก็จะใช้ระบบ GPS หาทิศเหนือ ด้วยการขยับตำแหน่งยืนไปมา คล้ายกับที่เราทำกันเวลา GPS บอกตำแหน่งตัวเราผิดที่
คุณ Tom อธิบายเพิ่มเติมว่าในความเป็นจริงแล้ว “เส้นศูนย์สูตร” จะเป็นสถานที่แห่งเดียวที่เข็มทิศทั่วๆ ไปจะอ่านทิศทางได้แม่นยำที่สุด นั่นเพราะมีเพียงที่เส้นศูนย์สูตรเท่านั้น ซึ่งเส้นสนามแม่เหล็กของดาวเคราะห์จะอยู่ในแนวนอนและขนานกับพื้นผิวโลกแบบพอดิบพอดีนั่นเอง
ที่มา livescience
ใส่ความเห็น
คุณต้องเข้าสู่ระบบ เพื่อจะพิมพ์ความเห็น