งานวิจัยพบ “คนไร้ศาสนา” ก็มีจิตสำนึกที่ดี ไม่ต่างจาก “คนนับถือศาสนา” เช่นกัน..

มันเป็นคำกล่าวที่หลายๆ คนอาจจะเคยได้ยินมาหลายต่อหลายครั้งว่า “ทุกศาสนาล้วนแต่จะสอนให้คนเป็นคนดี”

อย่างไรก็ตามคำกล่าวนี้ก็อาจจะทำให้คนบางกลุ่มมีแนวคิดที่ว่า “คนไม่มีศาสนา” หรือไม่เชื่อในศาสนาใดๆ นั้น จะไม่มีจิตสำนึกที่ดี เพราะพวกเขาไม่มีใครมาสอนเช่นกัน

 

 

ดังนั้นเพื่อที่จะตอบคำถามที่ว่าคนไม่มีศาสนาจะไม่มีจิตสำนึกที่ดีจริงๆ หรือไม่ให้กระจ่าง เมื่อล่าสุดนี้นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยอิลลินอยส์จึงได้ออกมาทำวิจัยสำรวจ ระดับความมีจิตสำนึกในหมู่คนไม่มีศาสนาดู

และพวกเขาก็พบว่าคนเหล่านี้เอง ก็มีจิตสำนึกที่ดีไม่ต่างอะไรกับคนที่มีศาสนาเลยด้วย

 

 

งานวิจัยชิ้นใหม่นี้ได้รับการตีพิมพ์เป็นครั้งแรกในวารสาร PLOS One เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2021 ที่ผ่านมา

ในขั้นตอนการวิจัยทีมนักวิทยาศาสตร์ได้ทดลองทำการสำรวจระดับความมีจิตสำนึกในกลุ่มผู้ไม่มีศาสนา 4,622 ราย ซึ่งมาจากสหรัฐอเมริกาและสวีเดน

 

 

โดยพวกเขาจะมีการทดลองเก็บข้อมูลแยกกัน 4 ครั้ง และแบ่งหมวดหมู่จิตสำนึกเป็น 6 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่

1. จิตสำนึกในด้าน เสรีภาพ/การกดขี่

2. จิตสำนึกในด้าน การดูแลผู้อื่น/ทำร้ายผู้อื่น

3. จิตสำนึกในด้าน ความเป็นธรรม/ความคดโกง

4. จิตสำนึกในด้าน ความภักดี/การทรยศ

5. จิตสำนึกในด้าน การเคารพเจ้าหน้าที่/การโค่นล้ม

6. จิตสำนึกในด้าน ความศักดิ์สิทธิ์/ความเสื่อมโทรม

 

 

โดยในการเก็บข้อมูลทั้ง 4 ครั้งนั้น ทีมนักวิทยาศาสตร์ได้พบความจริงที่น่าสนใจที่ว่า

จริงแล้วศาสนานั้น แทบไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกับแนวโน้มจิตสำนึกหรือความเสี่ยงในการทำผิดศีลธรรม โดยเฉพาะใน 3 ด้านแรก (เสรีภาพ การดูแลผู้อื่น และความเป็นธรรม) เลย

อย่างไรก็ตามกลุ่มผู้ไม่มีศาสนานั้น ดูจะมีรากฐานทางจิตสำนึกในด้าน ด้านความภักดี การเคารพเจ้าหน้าที่ และความศักดิ์สิทธิ์ อ่อนแอกว่าคนมีศาสนาเล็กน้อย

 

 

โดยคุณ Tomas Ståhl เจ้าของงานวิจัยระบุว่า

“มันเป็นไปได้ที่การเหมารวมในเชิงลบที่กลุ่มคนไม่มีศาสนาต้องเผชิญ อาจเกิดจากการที่พวกเขามีแนวโน้มไม่นับจิตสำนึกในด้าน ความภักดี การเคารพเจ้าหน้าที่ และความศักดิ์สิทธิ์ เป็น ‘จิตสำนึกที่ดี’ ก็ได้”

“และดูเหมือนว่ากลุ่มคนไม่มีศาสนานั้น จะตัดสินจิตสำนึกอย่าง การดูแลผู้อื่น/ทำร้ายผู้อื่น เป็นกรณีๆ ไปด้วย”

 

 

ด้วยคะแนนโดยรวมที่น้อยกว่าเล็กน้อยนี้อาจจะทำให้หลายๆ คนเข้าใจว่า ตกลงแล้วคนไม่มีศาสนา มีจิตสำนึกที่ดีน้อยกว่าคนมีศาสนาก็จริงอยู่

แต่เราก็ต้องระบุไว้ด้วยว่าในงานวิจัยนี้นักวิทยาศาสตร์ได้คำนึงถึงกรณีที่จิตสำนึกบางด้านอาจนำมาซึ่งโทษไว้ด้วย (เช่นจิตสำนึกในด้าน ความภักดี ในกรณีที่ผู้นำไม่ดี)

 

 

 

ซึ่งในกรณีนี้กลุ่มคนที่ไม่มีศาสนาก็ดูจะมีการวิเคราะห์และตัดสินใจได้ค่อนข้างดีเลยเมื่อเทียบกับคนอีกกลุ่ม

อย่างไรก็ตามโดยร่วมๆ แล้วงานวิจัยในครั้งนี้ก็พบว่ากลุ่มคนที่ไม่มีศาสนานั้น แท้จริงแล้วก็มีจิตสำนึกที่ดีไม่ได้ต่างจากคนทั่วไปเท่าไหร่นัก เพียงแต่พวกเขาจะตัดสินสถานการณ์ทางๆ จากผลที่ตามมาเป็นหลัก

 

 

ในขณะที่คนมีศาสนาส่วนใหญ่จะมักมีแนวโน้มที่จะยึดถือคุณค่าทางศีลธรรมที่ส่งเสริมการทำงานร่วมกันของกลุ่มเป็นหลักเท่านั้น

“การอยู่นอกศาสนา (Atheism) ในท้ายที่สุดแล้วก็แค่แสดงให้เห็นความไม่เชื่อถือในศาสนาต่างๆ เท่านั้น มันไม่ได้ช่วยบอกอะไรเกี่ยวกับจิตสำนึกในด้านบวกของคนเหล่านั้นเลย” Ståhl ทิ้งท้าย

 

ที่มา iflscience และวารสาร plos