เคยได้ยินเรื่องราวของเก้าอี้ที่ชื่อ “Monobloc” กันไหม? นี่คือเก้าอี้ที่หากจู่ๆ พูดชื่อขึ้นมาแบบนี้คงมีหลายคนไม่น้อยที่เกาหัวสงสัยว่ามันคืออะไร แต่เชื่อเถอะว่าไม่ว่าคุณจะเป็นใคร คุณก็คงจะมีโอกาสได้นั่งเก้าอี้แบบนี้มาสักครั้ง
นั่นเพราะเก้าอี้ Monobloc นั้น หลากจะให้พูดง่ายๆ มันก็คือชื่อเรียกเก้าอี้น้ำหนักเบาราคาถูก ที่สามารถผลิตขึ้นที่ล่ะมากๆ ด้วยการกดพลาสติกลงแม่พิมพ์
หากจะให้พูดง่ายๆ Monobloc มันก็คือ “เก้าอี้พลาสติก” ที่เราคุ้นเคยกันนั่นเอง
แต่เคยสงสัยกันไหมว่าไอ้เจ้าเก้าอี้พลาสติกที่ว่านี้ แท้จริงแล้วมันมีที่มาจากไหน? และทำไมกันเก้าอี้ดีไซน์น่าเบื่อๆ แบบนี้ถึงกลายเป็นเก้าอี้ที่เราพบได้ในทั่วทุกมุมโลกกัน?
จุดเริ่มต้นของเก้าอี้ Monobloc
แม้ว่าเก้าอี้ Monobloc จะมีผู้ผลิตหลายเจ้ามาก แต่จะตามหาจุดกำเนิดของมันกลับถือว่าเป็นเรื่องที่ยากอย่างไม่น่าเชื่อ เพราะเก้าอี้ตัวนี้ไม่ได้ถูกบันทึกวันที่ออกแบบไว้ชัดเจนนัก
แต่เราก็เชื่อกันว่าแนวคิดการทำเก้าอี้จากวัสดุชิ้นเดียว น่าจะถูกคิดมานานตั้งแต่ปี 1920 เมื่อผู้คนเริ่มทดลองปั๊มแผ่นโลหะ หรือดัดไม้ลามิเนตเป็นเก้าอี้
อย่างไรก็ตาม Monobloc ที่ทำจากพลาสติกชิ้นเดียวราคาถูกนั้นเชื่อกันว่าเริ่มถูกพัฒนาขึ้นในช่วงหลังจากปี 1940 อีกที โดย Monobloc แท้ๆ รุ่นแรกๆ ก็คงจะไม่พ้น
เก้าอี้ Moulded Plastic Chair Prototype (1949) ของ A. J. Donahue และ D. C. Simpson (ไม่ได้ผลิตจริงๆ เพราะเทคโนโลยียังไม่ดีพอที่จะผลิตเก้าอี้ในต้นทุนต่ำ)
เก้าอี้ Selene (1967) ที่ออกแบบโดย Vico Magistretti
หรือไม่ก็ เก้าอี้ Panton Chair (1958-68) ของนักออกแบบชาวเดนมาร์ก Verner Panton
นั่นเพราะเก้าอี้เหล่าตัวนี้ล้วนถูกออกแบบมาให้ผลิตได้โดยให้ชิ้นส่วนเพียงชิ้นเดียว ซึ่งในกรณีนี้คือการเทพลาสติกหลอมเหลวลงแม่พิมพ์ และสามารถซ้อนกันได้ด้วย!!
เก้าอี้ Monobloc เข้าสู่กระบวนการผลิตสินค้าจำนวนมาก
ไม่ว่าจุดเริ่มต้นของเก้าอี้ Monobloc ก็เริ่มมีรูปร่างแบบที่เราคุณเคยกันในปัจจุบันจากการออกแบบของวิศวกรชาวฝรั่งเศสชื่อ Henry Massonnet
ผู้ซึ่งในปี 1972 ได้ออกแบบเก้าอี้ชื่อ Fauteuil 300 เก้าอี้ซึ่งต่อมาจะกลายเป็นแม่แบบของ Monobloc หลายตัวในปัจจุบัน
เก้าอี้ตัวนี้ไม่เพียงแต่จะออกแบบมาให้นั่งได้สบายกว่า Monobloc รุ่นก่อนๆ เท่านั้น แต่มันยังถูกวางขายในช่วงที่ประสิทธิภาพของกระบวนการผลิตสินค้าจำนวนมากดีขึ้น
Massonnet จึงสามารถลดระยะเวลาของวงจรการผลิตทั้งหมดให้เหลือน้อยกว่าสองนาที ได้อีก ทำให้เข้าผลิต Monobloc ขายได้ในปริมาณมหาศาลด้วยต้นทุนที่ต่ำสุดๆ ไป
ความแพร่หลายของเก้าอี้ Monobloc
ความสำเร็จของ Massonnet นั้นทำให้ในช่วงปี 1980 เป็นต้นมาบริษัทจำนวนมากก็เริ่มผลิต Monobloc โมเดลที่คล้ายกันเข้าสู่ตลาดมากขึ้นเรื่อยๆ
จนไม่นานนัก Monobloc ก็กลายเป็นเก้าอี้ที่ถูกพบได้ในพื้นที่ทั่วทุกทวีป จนหลายๆ คนยกให้มันเป็นตัวอย่างของระบบวัฒนธรรมการบริโภคแบบยูนิฟอร์มของโลกไป
ถึงขนาดที่ว่าหากเราถ่ายภาพเก้าอี้ Monobloc สีขาวที่ไม่มีตัวอักษรสักรูปไปให้คนต่างชาติดู มันจะเป็นเรื่องยากมากที่พวกเขาจะบอกได้ว่าเก้าอี้ดังกล่าวมาจากประเทศใดเลย
ปัญหาของเก้าอี้ยอดนิยม
แน่นอนว่าความโด่งดังของเก้าอี้ Monobloc นั้นไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นโดยไม่มีผลกระทบใดๆ เลย
นั่นเพราะด้วยการออกแบบให้ตัวเก้าอี้มีราคาถูกที่สุดเท่าที่จะทำได้ ก็ทำให้บ่อยครั้ง Monobloc กลายเป็นเก้าอี้ที่ไม่ค่อยคงทนยั่งยืนนัก
มันสามารถพังจนกลายเป็นขยะได้ง่ายๆ และเนื่องจากราคาที่ถูกแสนถูกของมัน คนส่วนมากก็มักจะซื้อเก้าอี้มาใหม่แทนที่จะซ่อม จน Monobloc แทบจะกลายเป็นขยะพลาสติกขนาดใหญ่ที่ถูกพบบ่อยที่สุด
ถึงขึ้นที่ว่าในช่วงเวลาสั้นๆ ระหว่างปี 2008-2017 เมืองบาเซิล ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ตัดสินใจแบนเก้าอี้ดังกล่าวในที่สาธารณะเพื่อรักษาความสวยงามของเมืองกันเลย
แต่แม้ว่า เก้าอี้ประเภทนี้จะมีปัญหาอยู่มากก็ตามในท้ายที่สุดเราก็ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าเก้าอี้ประเภท Monobloc นั้น ได้กลายเป็นเก้าอี้ที่ได้รับความนิยมที่สุดในโลกไปแล้ว
และความธรรมดาสามัญของมันก็คงจะทำให้เก้าอี้แบบนี้อยู่คู่กับเราไปอีกแสนนานเลย
ที่มา design-museum และ neo
ใส่ความเห็น
คุณต้องเข้าสู่ระบบ เพื่อจะพิมพ์ความเห็น